Book Name:Farooq e Azam ki Ajziyan
د خوږ آقا و مولا، مکي مَدَني مصطفٰے صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَاٰلِهٖ وَسَلَّم فرمان مبارک دے: د ادنیٰ درجے جامې اغوستل د ايمان نه دي۔ ([1]) (يعنې د الله پاک د پاره د عاجزۍ کولو سره اعلیٰ جامې پريښودل او ادنیٰ جامو له ترجيح ورکول د ايمان علامت دے۔)
د قرآنِ کريم مشهور مفسر، حکيم الاُمّت مفتي احمد يار خان نعيمي رَحْمَةُ اللهِ عَلَيْه د دې حديث لاندې فرمائي: د دې مطلب دے چې پۀ معمولي جامو، شليدلو زړو جامو باندې نه شرميدل کله اغوستل هم د متقي مؤمِن علامت دے، هميشه د اعلیٰ درجے د جامو اغوستو عادت جوړول چې پۀ معمولي جامو اغوستو کښې شرم ورځي دا طريقه د تکبر کوونکو ده، دلته د ايمان نه مُراد کمال ايمان دے۔ ([2])
د فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ د تکبر د نحوست نه پاکوالے
خوږو او محترمو اِسلامي وروڼو! د اَمِيرُ المُؤمِنين حضرت عمر فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ د عاجزۍ او انکسارۍ لوستلو سره دا خبره پۀ ډاګه کيږي چې فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ که يو خوا د عاجزۍ او انکسارۍ نمونه وه نو بل خوا حضرت عمر فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ د تکبر پۀ شان د نحوست نه پاک صفا وو۔ ځکه چې تکبر دا دے چې انسان خپل ځان د نورو نه لوئي وګڼي او نور د ځان نه کمتر وګڼي۔ د تکبر انجام ذلت او خواريدل دي څوک چې تکبر کوي نو يقيناً هغۀ به ذليله کيږي۔
تَکَبُر عَزَازِیْل رَا خُوَارْ کَرَدْ بَزَنْدَانِ لَعْنَتْ گِرِفْتَار کَرَدْ
وضاحت: تکبر عزازيل (يعنې شيطان) ذليل او خوار کړو او هغۀ يـې د لعنت پۀ جيله خانه کښې قيد کړو۔
حضرت عمر فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ ته د مسلمانانو د وړومبي خليفه اَمِيرُ المُؤمِنين حضرت ابو بکر صِدِّيق رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ نه پس پۀ اُمت کښې د ټولو نه د افضل او بهتر کيدو د بارګاهِ رسالت صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَاٰلِهٖ وَسَلَّم نه سند عطا شو خو هغوئي چرې هم فخر ونکړو او نۀ يـې يو مسلمان کمتر وګڼو۔ بلکې بعضې وخت به هغوئي نور مسلمانان د خپل ځان نه بهتر ارشاد فرمائيل۔ د حضرت ابو رافع رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ نه روايت دے، فرمائي چې يو ځل اَمِيرُ المُؤمِنين حضرت عمر فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ زما پۀ خوا تيريدلو نو ما پۀ ښکلې لهجه کښې د قرآنِ پاک تلاوت کولو، حضرت عمر فاروقِ اعظم رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ چې واوريدو نو ارشاد يـې ووفرمائيلو: یَا اَبَا رَافِعْ! لَاَنْتَ خَیْرٌ مِّنْ عُمَرَ تُؤَدِّیْ حَقَّ اللہِ وَحَقَّ مَوَالِیْكَ يعنې اے ابو رافع! يقيناً چې تۀ د عمر [رَضِىَ اللهُ عَـنْهُ] نه بهتر يـې چې تۀ د الله پاک حقونه او د